विशेष लेख... पोळा निमित्ताने

सकंलन :- सजींव भाबोंरे,हर्षवर्धन देशभ्रतार. 

बळी राजा त्रस्त आणि भांडवलदार मस्त.

भारतीय शेतकरी परंपरेत पोळा सणाला मोठं स्थान आहे. हा सण म्हणजे शेतकऱ्याच्या जीवनातील मुख्य आधार असणाऱ्या बैलाचा गौरव करण्याचा दिवस. बैल हा शेतकऱ्याचा सोबती, त्याचा खरा "जीवाभावाचा भाऊ" मानला जातो. शेतकरी दिवसभर शेतात बैलाबरोबर घाम गाळतो, आणि पोळ्याच्या दिवशी त्याला प्रेमाने स्नान घालतो, सजवतो, पूजा करतो, आणि बैलाला मान देतो.

पण आजच्या वास्तवाकडे पाहिलं तर बळी राजा – म्हणजेच शेतकरी – हा मात्र अधिकच त्रस्त आहे, आणि भांडवलदार मात्र अधिकच मस्त आहे.

शेतकऱ्याची त्रासदायक परिस्थिती

आज शेतकऱ्याला बियाण्याचे दर, खतांचे भाव, कीटकनाशकांचे खर्च, वीज बिलं, डिझेलचा खर्च अशा अनेक जबाबदाऱ्या पेलाव्या लागत आहेत. हवामान बदलामुळे कधी दुष्काळ, कधी अतिवृष्टी, कधी अवकाळी पाऊस या संकटांनी शेतकरी हैराण झालेला आहे. पीक चांगलं आलं तरी भाव नाही, भाव आला तरी बाजारपेठेत शेतकऱ्याला त्याचा योग्य लाभ मिळत नाही.

बँकेचे कर्ज, सावकारांचा तगादा, विमा कंपन्यांचा अन्याय यामध्ये शेतकरी कधी तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार सहन करतो, तर कधी आत्महत्येचा मार्ग निवडतो.

शासन आणि प्रशासनाची जबाबदारी

शासन दरबारी शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांकडे केवळ निवडणूकांच्या वेळी लक्ष दिलं जातं. कर्जमाफी, अनुदान, पिक विमा, शेतमालाला हमीभाव अशा अनेक योजना कागदावर सुंदर दिसतात, पण जमिनीवर फारशा परिणामकारक ठरत नाहीत.

शासनाने केवळ योजना जाहीर न करता त्या पारदर्शकपणे अंमलात आणणे, शेतमालाला योग्य दर मिळवून देणे, हवामान बदलाच्या संकटावर उपाय शोधणे ही खरी जबाबदारी आहे.

 येणाऱ्या पिढीला संदेश.

आजच्या मुला-मुलींनी शेतकऱ्यांच्या समस्यांबद्दल संवेदनशील व्हायला हवे. "शेतकरी अडला तर देश अडेल" हे लक्षात ठेऊन शेतकऱ्याच्या प्रश्नांना आपले प्रश्न मानणे गरजेचे आहे.

फक्त डॉक्टर, इंजिनिअर, वकील होण्यापेक्षा कृषी क्षेत्रात नवनवीन प्रयोग, तंत्रज्ञान, संशोधन करण्यासाठी तरुणांनी पुढे आले पाहिजे.

पोळा हा केवळ सण नाही, तर तो आपल्याला "अन्नदाता"आहे. शेतकऱ्याचा सन्मान करा, त्याचे आयुष्य सुखी करा" असा संदेश देणारा उत्सव आहे.

अपेक्षा

 शेवटी एवढंच म्हणता येईल बळी राजा त्रस्त असताना भांडवलदार मस्त राहिला, तर समाजाचं संतुलन ढासळेल. शासनाने जबाबदारी घ्यावी, आणि येणाऱ्या पिढीने शेतकऱ्यांच्या बाजूने उभं राहावं, हाच खरी पोळ्याचा संदेश आहे.

... सर्जा राजा तुझे आमच्यावर लय उपकार !

          राहूल डोंगरे

पारस निवास शिवाजी नगर तुमसर. जि.भंडारा.

मो.न.9423413826