विजयदशमी उत्सव विशेष लेख, सत्य अहिंसा शांती व धर्माचअष्टांगिक मार्ग अशोक विजयादशमी उत्सव.

     संकलन 

हर्षवर्धन एस देशभ्रतार 

सम्राट अशोक विजयादशमी हा एक महत्त्वाचा दिवस आहे, जो कलिंग युद्धातील सम्राट अशोकाच्या विजयानंतर दहाव्या दिवशी साजरा केला जातो. याच दिवशी सम्राट अशोकाने बौद्ध धर्म स्वीकारला, त्यामुळे हा दिवस बौद्ध धर्मीयांसाठी विजयादशमी म्हणून महत्त्वाचा आहे. या दिवसाला 'धम्मचक्र प्रवर्तन दिन' असेही म्हणतात, कारण याच दिवशी बुद्धांनी सारनाथ येथे आपल्या शिष्यांना पहिला उपदेश दिला होता. 

सम्राट अशोक विजयादशमीचे महत्त्व:

धर्मांतराचा दिवस:

कलिंग युद्धातील रक्तपात पाहून सम्राट अशोकाने हृदयपरिवर्तन घडवून आणले आणि युद्ध सोडले. त्यानंतर याच दिवशी त्यांनी बौद्ध धर्म स्वीकारला, असे मानले जाते. 

धम्मचक्र प्रवर्तन दिन:

विजयादशमीच्या दिवशीच भगवान बुद्धांनी सारनाथ येथे आपल्या पाच शिष्यांना सत्याचा आणि नैतिकतेचा उपदेश दिला होता, ज्यामुळे बौद्ध संघाची स्थापना झाली. 

अहिंसेचा स्वीकार:

या दिवसाचे महत्त्व अशोकाने केलेल्या अहिंसेच्या स्वीकृतीमध्ये आहे, जो बौद्ध धर्माचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. 

या दिवसाशी संबंधित ऐतिहासिक आणि धार्मिक घटना:

कलिंग युद्धात अशोकाच्या विजयानंतर दहाव्या दिवशी, म्हणजेच विजयादशमीला, त्याने बौद्ध धर्माची दीक्षा घेतली.

या घटनेमुळे सम्राट अशोक 'चंड अशोक' (युद्धखोर अशोक) मधून 'धम्म अशोक' (धर्माचे पालन करणारा अशोक) बनला.

या दिवशी बौद्ध धर्मीय लोक सम्राट अशोकाच्या धर्मांतराचा आणि भगवान बुद्धांच्या धम्मचक्र प्रवर्तनाचा उत्सव साजरा करतात.